Jedną z ważniejszych rzeczy, którą udowodnił Victor Emil Frankl, austriacki psychiatra i psychoterapeuta przechodząc przez horror obozów koncentracyjnych było to, że dopóki człowiek ma cele w życiu, dopóki jest coś, co go „pcha” do przodu, dopóty ma siłę, by iść i dopóty zwycięża.

Cele są jak motor, który nakręca nasze życie i sprawia, że zmierzamy w jakimś kierunku. Elżbieta Dzikowska, znana podróżniczka, zapytana o to, skąd mimo swojego niemłodego wieku ma taką energię odpowiada, że to wszystko przez pragnienia i cele. Że to one sprawiają, że nie rozczula się nad sobą, nad tym co nie wychodzi, bo patrzy w przyszłość, na to co jeszcze do osiągnięcia. To mobilizuje ją do działania. Życie bez celów jest w pewnym sensie jak książka bez treści. Jeśli chcemy nadać znaczenie naszym działaniom, naszej pracy, życiu, potrzebujemy wyznaczać cele.

Cele są jak adres miejscowości, do której chcemy dojechać, który wpisujemy     w nawigacji. Ten adres powoduje, że nawigacja kieruje nas w określone miejsce. I prędzej czy później, jeśli wykonujemy niezbędne kroki docieramy tam, dokąd chcieliśmy. 

Kiedy wyznaczamy cele, nasz mózg skupia się na ich realizacji. W momencie kiedy konkretnie określimy czego chcemy, łatwiej wyłapujemy sytuacje, w których możemy przybliżyć się o kolejny krok do naszego ustalonego rezultatu.

Cele są niezbędne do uwolnienia w nas motywacji. Sprawiają,  że wstajemy rano z łóżka i podejmujemy konkretne działania. By jednak miały motywującą moc, warto wiedzieć, jak je wyznaczać.

Niech Twoje cele będą SMART

Jedną ze skuteczniejszych reguł, których warto przestrzegać przy wyznaczaniu celów jest SMART. Nazwa ta stanowi skrót – pierwsze litery słów będących sednem tej reguły. W związku z nimi każdy cel, by motywował nas do działania musi być:

S – skonkretyzowany – cel nie może być sformułowany w sposób zbyt ogólny, ponieważ wtedy nie będziemy wiedzieć, co konkretnie mamy robić i w jaką stronę iść; im bardziej konkretny cel, tym większa motywacja uwolniona do jego realizacji. Im bardziej określony cel, tym lepiej jest on widoczny i tym łatwiej do niego dotrzeć.

Przykład:

Zły: Będę przeprowadzał więcej spotkań z klientami.

Dobry: Każdego dnia przeprowadzam trzy spotkania z klientami, na których przedstawiam ofertę firmy.

M – mierzalny – cel musi być sformułowany w taki sposób, by po jego osiągnięciu można było w łatwy sposób zmierzyć, w jakim stopniu został zrealizowany; Widzimy to w powyższym – dobrym przykładzie – 3 spotkania każdego dnia, 15 spotkań w tygodniu – to jest łatwe do zmierzenia. 

A – akceptowalny – najprościej mówiąc – nie będziemy realizować celu, z którym się nie zgadzamy albo, którego nie rozumiemy. Ustalając cel, musimy brać pod uwagę to, żeby pozostawał on w zgodzie z nami i był dla nas jasny. By cel nas motywował, warto odpowiedzieć sobie na pytanie: Dlaczego ten cel jest dla mnie ważny? Dlaczego chcę go osiągnąć? Czy jest spójny z moimi wartościami? Jak jego realizacja wpłynie na moje życie?

R – realny – jeśli postawimy sobie zbyt wysoką poprzeczkę, nie tylko nie osiągniemy celu, ale też zniechęcimy się do podejmowania kolejnych prób. Odnosząc się do wcześniejszego przykładu – jeśli ustalimy sobie zbyt dużą liczbę spotkań dziennie, stracimy na efektywności i będzie nam brakowało ochoty do umawiania kolejnych.

T – terminowy, określony w czasie – czyli określając cel musimy wskazać, kiedy ma on zostać zrealizowany – czyli – odnosząc się do przykładu – trzy dziennie spotkania zaczynamy prowadzić od np. poniedziałku następnego tygodnia (tu warto wskazać konkretną datę). Ustalając termin powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie: Kiedy zrealizuję ostatecznie cel? Kiedy zacznę go realizować? Jak często mam wykonywać pracę na rzecz jego realizacji? Kiedy wykonam pierwszy krok?

Zapisany znaczy skuteczniejszy

Wśród zasad wyznaczania celów warto jeszcze pamiętać o tym, że cele warto zapisywać. Przeprowadzono ciekawe badania na grupie osób, które robią noworoczne postanowienia. Grupę podzielono ich na dwie podgrupy. W jednej ludzie zapisali swoje ustalenia, w drugiej nie. Po upływie roku weryfikowano, komu udało się zrealizować cele. Okazało się, że spośród tych, którzy nie zapisali postanowień, osiągnęło je 4%, a spośród tych, którzy je zapisali – 46%. Ten wynik przekonuje, że cele warto zapisywać. Łatwiej znaleźć się w 46% niż w 4%. (źródło: B. Tracy, „Zarządzanie czasem”)

Cele powinny być także określone w 1 osobie liczby pojedynczej, w czasie teraźniejszym.

Przykład:

Od dziś, przez godzinę każdego dnia czytam materiały o produktach mojej firmy i poszerzam wiedzę o ofercie.

Rodzaje celów

To o czym warto także wspomnieć, mówiąc o celach to, że mogą mieć różny charakter związany z czasem ich realizacji. W związku z tym mamy cele:

– bieżące (na ich realizację nie poświęcimy więcej niż 3 miesiące)

– krótkoterminowe (będziemy je realizować od 3 miesięcy do roku)

– średnioterminowe (realizacja trwa do 3 lat) – warto je rozdzielać na mniejsze cele

– długoterminowe – ich realizacja zajmie od 3 – 5 lat

Zwykle cele długoterminowe dzielone są na średnio, krótkoterminowe i bieżące, bo bez tych poszczególnych nie byłoby możliwe dotarcie do tych, których realizacja stanie się możliwa np. za 4 lata.

Oczywiście, by zrealizować cel, samo jego wyznaczenie nie wystarczy. Potrzeba jeszcze kilku elementów, ale o tym już w następnej części…